وبلاگ

آسانسورها دستگاه هایی پرکاربرد هستند که کار جابجایی افراد در انواع ساختمان ها و آپارتمان ها را آسان می کنند. کابین این سیستم ها با سرعت های متفاوتی حرکت می کنند. به طوری که در ساختمان های کم ارتفاع، کندتر و در ساختمان های مرتفع، تند و سریع تر حرکت می کنند. به طور کلی سرعت آسانسورها به فاکتورهایی از قبیل نوع آسانسور و کاربری آن، ارتفاع ساختمان، قدرت موتور، نوع سیستم محرکه، ظرفیت دستگاه، مقررات ایمنی و غیره بستگی دارد. در این مطلب قصد داریم تا موضوع سرعت آسانسور را به طور مشروح مورد بررسی قرار دهیم.

دسته بندی آسانسورها بر اساس سرعت

آسانسورها معمولا بر اساس سرعت خود به چند دسته تقسیم می شوند که هر دسته شامل انواع مختلفی می شود. در ادامه، دسته بندی آسانسورها را بر اساس سرعت آن ها مورد بررسی قرار داده ایم.

• آسانسورهای با سرعت پایین

این نوع آسانسورها سرعتی کم تر از یک متر بر ثانیه دارند و معمولا در ساختمان های مسکونی و تجاری کوچک با ترافیک کم کاربران نصب و استفاده می شوند. آسانسورهای با سرعت پایین از ویژگی هایی همچون سهولت نصب، ایمنی و قابلیت اطمینان برخوردارند. معمولا قیمت این آسانسورها پایین تر از انواع دیگر بوده و سرویس و نگهداری آن ها آسان تر و کم هزینه تر است.

• آسانسورهای با سرعت متوسط

آسانسورهای با سرعت متوسط می توانند با سرعتی بین یک تا دو متر بر ثانیه در ساختمان حرکت کنند. این سیستم ها برای ساختمان های مسکونی و ادرای، بیمارستان ها، هتل ها و هر مکانی که ترافیک متوسط کاربران را دارند، مناسب هستند. این آسانسورها بین سرعت و کارایی تعادل برقرار می کنند و قادرند به سرعت کاربران را از پایین ترین طبقه تا طبقات بالا جابجا کنند.

• آسانسورهای با سرعت بالا

این نوع از آسانسورها می توانند با سرعتی بیش از دو متر بر ثانیه حرکت کرده و برای ساختمان های بلند طراحی شده اند. با سوار شدن به این آسانسورها در مدت 30 ثانیه می توان از طبقه همکف یک ساختمان 15 طبقه به بالاترین طبقه آن رسید. با وجود سرعت بالای این آسانسورها و مناسب بودن برای ساختمان های پرترافیک، هزینه نصب و نگهداری این سیستم ها نسبت به مدل های سرعت پایین و متوسط، بالاتر است.

• آسانسورهای با سرعت فوق العاده بالا

این نوع از آسانسورها برای حرکت با سرعتی بالاتر از پنج متر بر ثانیه طراحی و ساخته می شوند. آسانسورهای با سرعت فوق العاده بالا نسبتا جدید هستند و به طور گسترده در مکان های مختلف استفاده نمی شوند. این سیستم ها برای جابجایی سریع افراد در مراکز حمل و نقل همچون فرودگاه ها و ایستگاه های قطار استفاده می شوند. زیرا در این مکان ها سرعت و کارایی آسانسور اهمیت بسیار زیادی دارد. فناوری پیشرفته، انواع تجهیزات ایمنی و راحتی جابجایی از ویژگی های این نوع آسانسورها به شمار می روند. با وجود سرعت و کارایی بالا، این سیستم ها کاربردهای محدودی دارند و هزینه نصب و نگهداری آن ها نیز بالاست.

متوسط سرعت آسانسورها چقدر است؟

آسانسورهای مختلف متوسط سرعت متفاوتی دارند. هر کدام از آسانسورها با توجه به متوسط سرعت خود در ساختمان خاصی مورد استفاده قرار می گیرد. در ادامه سرعت متوسط انواع آسانسورها مورد بررسی قرار گرفته است.

• سرعت در آسانسورهای کششی

آسانسورهای کششی دامنه سرعتی بین یک تا ده متر بر ثانیه دارند. البته آسانسورهای کششی که در داخل کشور تولید و راه اندازی می شوند، حداکثر سرعت آن ها به 2.5 متر بر ثانیه می رسد. این سیستم ها معمولا در ساختمان های بلند با تعداد طبقات زیاد نصب و راه اندازی می شوند. برای حرکت کابین در این آسانسورها از طناب های فولادی یا همان سیم بکسل ها و فلکه های کششی استفاده می شود. با این تجهیزات امکان حرکت آسان کابین در مسیر طولانی فراهم می شود. میزان سرعت متوسط این آسانسورها با توجه به طراحی ساختمان و ارتفاع آن و همچنین سیستم محرکه آسانسور متفاوت است.

• سرعت در آسانسورهای هیدرولیک

آسانسورهای هیدرولیک در دامنه سرعتی بین 0.5 تا 2 متر بر ثانیه حرکت می کنند. این سیستم ها معمولا برای ساختمان هایی با ارتفاع کم تا متوسط مناسب هستند. در آسانسورهای هیدرولیکی از پیستون و جک ها برای جابجایی کابین در طول مسیر استفاده می شود. سرعت این آسانسورها نسبت به مدل های کششی کندتر است؛ اما از نظر حرکت نرم و ایمنی بیشتر، نسبت به مدل های کششی برتری دارند.

• سرعت در آسانسورهای خلأ

آسانسورهای خلأ یا پنوماتیک از اصل اختلاف فشار هوا برای حرکت کابین استفاده می کنند. این سیستم ها معمولا در حدود 0.15 متر بر ثانیه سرعت دارند. با این میزان سرعت، کابین سفری ملایم و نرم در مسیر خود خواهد داشت. در این صورت ناراحتی کاربران داخل آن به حداقل رسیده و ایمنی آن ها افزایش می یابد. آسانسورهای خلأ به دلیل طراحی فشرده و حداقل نیازهای نصب، برای کاربردهای مسکونی و تجاری که فضای محدودی دارند، سیستم های مناسبی به شمار می روند. آن ها می توانند ساختمان هایی تا سه طبقه را سرویس دهی کنند.

• سرعت در آسانسورهای بدون موتورخانه

آسانسورهای بدون موتورخانه یا روملس متوسط سرعتی بین 1 تا 2.5 متر بر ثانیه دارند. این سیستم ها بدون نیاز به موتورخانه نصب و راه اندازی می شوند. زیرا طراحی انعطاف پذیر آن ها باعث می شود تا تجهیزات سیستم محرکه همچون موتور و فلکه کششی در داخل چاه آسانسور نصب شوند. آسانسورهای روملس با سرعت مناسبی که دارند در انواع ساختمان های مسکونی و تجاری مورد استفاده قرار گیرند.

• سرعت در آسانسورهای گیربکسی

آسانسورهای گیربکسی با سرعت متوسطی در حدود یک تا 2.5 متر بر ثانیه حرکت می کنند. در این سیستم ها از گیربکس یا جعبه دنده برای کنترل سرعت موتور استفاده می شود. گیربکس کنترل دقیق حرکت آسانسور را امکان پذیر می کند. این بالابرها در انواع مختلف ساختمان ها به خصوص مکان های صنعتی و تجاری مورد استفاده قرار می گیرند. زیرا توانایی جابجایی بارهای سنگین با سرعت های متفاوت را دارند.

• سرعت در آسانسورهای گیرلس

آسانسورهای گیرلس یا بدون جعبه دنده یکی از انواع بالابرهای کششی هستند که با سرعت و کارایی بالا شناخته می شوند. به طور معمول این سیستم ها می توانند با سرعتی بیش از 2.5 متر بر ثانیه حرکت کنند. البته برخی از مدل های پیشرفته تا شش متر بر ثانیه نیز می توانند سرعت داشته باشند. مکانیزم بدون دنده باعث کاهش سایش و اصطکاک شده و در این صورت با بازدهی انرژی از اتلاف آن جلوگیری می شود. این گونه طراحی، حرکت نرم و با سروصدای خیلی کم کابین را نسبت به مدل های گیربکسی امکان پذیر می کند. این بالابرها برای ساختمان های بسیار مرتفع که طبقات زیادی دارند، مناسب هستند. به طور کلی آسانسورهای گیرلس معمولا از 2.5 تا 6 متر بر ثانیه سرعت دارند که به مدل و طراحی سیستم بستگی دارد.

سرعت آسانسور را چه عواملی تعیین می کند؟

عوامل مختلفی سرعت آسانسورها را تعیین می کنند. به این منظور در این بخش به بررسی عوامل موثر بر سرعت آسانسورها پرداخته ایم.

• قدرت موتور

قدرت موتور را می توان یکی از مهم ترین عوامل در تعیین سرعت آسانسور تلقی کرد. موتورهای قدرتمندتر توانایی آن را دارند تا با شتاب بیشتری کابین را حرکت دهند؛ تا از این طریق کابین به سرعت های بالاتر برسد. علاوه بر قدرت، کارایی موتور نیز بر عملکرد کلی آسانسور و سرعت آن تاثیر می گزارد. موتورهای کارآمد انرژی کم تری مصرف می کنند و با همان میزان انرژی، سرعت آسانسور را نیز حفظ می کنند.

• نوع آسانسور

نوع آسانسور در تعیین سرعت آن نقش قابل توجی دارد. انواع مختلف آسانسورها شامل مدل های کششی، هیدرولیکی، گیربکسی، گیرلس، پنوماتیک، خانگی و غیره هر کدام سرعت های متفاوتی دارند و برای کاربردها و نیازهای خاصی طراحی شده اند. برای مثال آسانسورهای هیدرولیکی به دلیل سرعت کم تر نسبت به مدل های کششی برای ساختمان های کم ارتفاع تا متوسط طراحی و ساخته می شوند.

• ارتفاع ساختمان

ارتفاع ساختمان در تعیین سرعت آسانسور تاثیرگزار است. در ساختمان های بلند، آسانسورها باید مسیر طولانی تری را طی کنند که در این شرایط نیاز به سرعت بالایی دارند؛ تا از این طریق زمان انتظار کاربران و مدت زمان طی مسیر کاهش یابد. در مقابل آسانسورهایی که برای ساختمان های کم ارتفاع استفاده می شوند، معمولا سرعت های پایینی دارند. زیرا طول مسیر کوتاه تر است و آسانسور در طی زمان اندکی با سرعت کم تر نیز آن را طی می کند. به طور کلی طراحی سیستم آسانسور باید مطابق با ارتفاع و نوع کاربری ساختمان باشد تا عملکرد کارآمد و رضایت کاربران حاصل شود.

• ظرفیت آسانسور

ظرفیت آسانسور به طور مستقیم روی سرعت آن تاثیر می گزارد. آسانسورها حداکثر ظرفیت مشخصی دارند و بارگیری بیش از حد می تواند باعث کند شدن سرعت آن شود. سنسورهای بار معمولا در کابین نصب می شوند تا وزن بار داخل آن را تشخیص داده و سرعت آسانسور را متناسب با وزن تنظیم کنند. در ساختمان های تجاری که آسانسورها دائما مورد استفاده قرار می گیرند، حفظ ظرفیت بار برای عملکرد درست و بهینه سیستم مساله ای ضروری است. افزایش بار کابین بیش از حد ظرفیت آن، نه تنها سرعت آن را کاهش می دهد، بلکه باعث سایش و اصطکاک قطعات مکانیکی شده که منجر به انواع خرابی ها و حتی حوادث مختلف می شود.

• کشش سیم بکسل ها

کشش سیم بکسل ها در آسانسورهای کششی برای بالا بردن کابین تاثیر زیادی در سرعت آن دارد. کشش درست و مناسب سیم بکسل ها حرکت روان و کارآمد آسانسور را امکان پذیر می کند. اگر کشش خیلی کم باشد، ممکن است آسانسور به هنگام بالا یا پایین رفتن با مشکل روبرو شده و سرعت آن کاهش یابد. همچنین احتمال بروز مشکلات ایمنی نیز وجود دارد. در سوی دیگر، کشش زیاد می تواند منجر به سایش و پارگی سیم بکسل ها و  خرابی اجزای مکانیکی آسانسور شود. کشش سیم بکسل ها باید به گونه ای تنظیم شود که بتواند وزن آسانسور و وزنه تعادل را تحمل کرده و بین آن ها تعادل برقرار کند. این تعادل برای رسیدن به سرعت مطلوب با حفظ ایمنی و کارایی، مساله ای مهم است.

• مقررات و استانداردهای ایمنی

در تولید و نصب آسانسورها باید مجموعه ای از مقررات ایمنی رعایت شوند تا کاربران با ایمنی کافی از دستگاه استفاده کنند. این مقررات معمولا محدودیت هایی را برای حداکثر سرعت آسانسور بر اساس نوع و کاربرد آن ایجاد می کنند. این محدودیت ها به منظور جلوگیری از حوادث احتمالی در آسانسور اعمال می شوند. رعایت مقررات ایمنی نه تنها بر سرعت آسانسور، بلکه بر طراحی و ساختار سیستم نیز تاثیر می گزارد.

• نحوه نگهداری از سیستم آسانسور

شیوه نگهداری از آسانسور می تواند بر سرعت آن تاثیرگزار باشد. بازدیدها و سرویس های دوره ای به منظور شناسایی مشکلات احتمالی همچون ساییدگی سیم بکسل ها یا ایرادات موتور که می تواند بر سرعت و عملکرد سیستم آسانسور تاثیر بگزارد، مساله ای ضروری و مهم است. سرویس و نگهداری صحیح نه تنها عمر مفید آسانسور را افزایش می دهد، بلکه باعث می شود تا دستگاه به شکل ایمن و کارآمد کار کند. مالکان و مدیران ساختمان ها باید برنامه های سرویس و نگهداری آسانسور را در اولویت قرار دهند تا هر گونه مشکلی که می تواند سرعت سیستم را مختل کند، برطرف سازند.

مساله ایمنی در سرعت آسانسور

به طور کلی ایمنی مساله بسیار مهمی در سیستم آسانسور است. با وجود ایمنی کافی، از بروز حوادث مختلف در سیستم آسانسور تا حدود زیادی جلوگیری می شود. یکی از عللی که می تواند منجر به بروز حادثه در سیستم آسانسور شود، سرعت بیش از حد آن است. به این منظور از انواع کنترل کننده های سرعت در دستگاه استفاده می شود تا از بالا رفتن سرعت آن از حد مجاز جلوگیری شود. گاورنر یکی از این کنترل کننده هاست که بر سرعت کابین نظارت کرده و آن را کنترل می کند. چنانچه سرعت کابین از حد مجاز فراتر برود، گاورنر فعال شده و ترمزها را به کار می اندازد تا کابین را متوقف کنند. این کار از برخورد کابین به سازه های بالایی چاه آسانسور در صورت شتاب بیش از حد جلوگیری می کند.

آسانسورها همچنین از ترمزهای ایمنی دوگانه ای برخوردار هستند که به طور مستقل عمل می کنند تا کابین را در حالت ثابت و بدون حرکت نگه دارند. حتی اگر یکی از این ترمزها دچار نقص شود، ترمز دیگر به تنهایی عمل می کند. علاوه بر این، اگر درب ها به طور کامل بسته و قفل نشوند، سوئیچ های قفل درب از حرکت کابین جلوگیری می کنند. سرویس و نگهداری منظم این تجهیزات و تست مستمر آن ها مساله ای ضروری است تا اطمینان حاصل شود که به درستی و به موقع عمل می کنند. تا از وقوع حوادث ناشی از سرعت زیاد کابین و نواقص فنی دیگر جلوگیری شود.

 

کلام آخر

آسانسورها با سرعت های متفاوتی کار می کنند. این سیستم ها با توجه به سرعت مشخصی که دارند، در ساختمان های خاصی با کاربری های متفاوت نصب و راه اندازی می شوند. در این خصوص یکی از شرکت های سازنده ای که انواع آسانسورها را با سرعت های متفاوتی طراحی و تولید می کند، شرکت هیرو آسانسور است. این شرکت تخصصی، تلاش می کند تا سیستم های آسانسور را مطابق با نوع کاربری ساختمان ها و با رعایت استانداردهای مربوطه تولید و راه اندازی کند. آسانسورهایی که شرکت هیرو آسانسور تولید می کند، سرعت به نسبت بالایی دارند و می توانند در ساختمان های بلند به سرعت کاربران را در بین طبقات جابجا کنند.