وبلاگ

آسانسورها اجزای حیاتی در ساختمان های بلند و چند طبقه هستند که حمل و نقل عمودی را در طبقات این ساختمان ها برای کاربران تسهیل می کنند. یکی از تجهیزات اصلی آسانسورها تابلو فرمان است؛ این قطعه به عنوان رابط پیچیده ای تلقی شده که عملیات سیستم آسانسور را کنترل و مدیریت می کند. تابلو فرمان معمولا در موتورخانه آسانسور نصب می شود و باید به طور منظم سرویس شده و عملکرد آن کنترل شود. در این مطلب قصد داریم تا مطالبی درباره تابلو فرمان آسانسور از جمله انواع این قطعه، مشخصات، اجزا و قطعات تشکیل دهنده و غیره را بیان کنیم.

تابلو فرمان آسانسور چیست؟

تابلو فرمان قطعه ای الکترونیکی است که پردازش سیستم آسانسور را انجام می دهد. این قطعه تمامی دستورات مورد نیاز به موتور یا سایر تجهیزات را از طریق مدار فرمان ارسال می کند. در این تابلو، مدارها و قطعات الکترونیکی متعددی به همراه ریزپردازنده ها یا میکروپروسسورها وجود دارند که فعالیت آسانسور را کنترل می کنند. این دستگاه معمولا در داخل موتورخانه نصب می شود. البته در آسانسورهای بدون موتورخانه این تابلو در چاه آسانسور و در مکان مشخصی نصب می شود. تابلو فرمان با توجه به نوع آسانسور، ظرفیت، تعداد طبقات ساختمان و غیره در ابعاد و انواع مختلف ساخته می شود.

انواع تابلو فرمان آسانسور

تابلو فرمان ها بر اساس نوع طراحی و قابلیت هایی که دارند به چند نوع مختلف تقسیم می شوند که در ادامه به توضیح هر یک از آن ها پرداخته ایم.

• تابلو فرمان رله ای

تابلو فرمان رله ای جزء قدیمی ترین انواع تابلو فرمان محسوب می شود که در آن برای کنترل عملکرد آسانسور از رله های الکتریکی استفاده می شود. این تابلوها از فناوری های قدیمی استفاده کرده و به دلیل به روز نبودن این فناوری ها کم تر در آسانسورها مورد استفاده قرار می گیرند.

• تابلو فرمان دیجیتال

تابلو فرمان های دیجیتال نسبت به مدل های رله ای فناوری های پیشرفته تری داشته و البته از قابلیت های بیشتری نیز برخوردارند. در این تابلو فرمان ها میکروکنترلرها و سنسورهای مختلفی به کار رفته اند که می توان با آن ها حرکت آسانسور را دقیق تر کنترل کرد.

• تابلو فرمان دو سرعته

تابلو فرمان دو سرعته در آسانسورهایی به کار می رود که با دو سرعت متفاوت کار می کنند. در این تابلو فرمان درایو کنترل سرعت وجود ندارد و در آسانسورهای نسبتا قدیمی استفاده می شد. زیرا کابین در هنگام حرکت دچار لرزش شده و مصرف انرژی آسانسور نیز افزایش می یافت. در حال حاضر و در سیستم های جدید دیگر از این تابلو فرمان استفاده نمی شود.

• تابلو فرمان درایودار (3vf)

تابلو فرمان درایودار دستگاهی است که می تواند میزان ولتاژ و فرکانس را تغییر دهد که در این صورت برای راه اندازی موتور آسانسور شرایط مناسبی را ایجاد می کند. به طوری که سرعت موتور به یک باره از صفر به سرعت نامی نمی رسد و ابتدا موتور شروع به دور آهسته کرده و به تدریج با افزایش ولتاژ، سرعت آن نیز به سرعت نامی افزایش می یابد. همچنین این تابلو فرمان می تواند سرعت و گشتاور را در موتور تغییر دهد. در آسانسورهای مجهز به این تابلو فرمان، مشکلات مربوط به تکان های ناگهانی و ضربه وجود ندارد.

• تابلو فرمان هیدرولیک

تابلو فرمان هیدرولیک از جمله تجهیزات اساسی در آسانسورهای هیدرولیک است که به شکل یک جعبه با بدنه فلزی ساخته می شود. در این تابلو فرمان نیز قطعات الکتریکی و الکترونیکی و همچنین مدارهای مختلف قرار دارند. این تابلو فرمان وظیفه دارد تا شرایط مختلف آسانسور را بررسی و آن را کنترل کند. این تابلوها در موتورخانه آسانسور هیدرولیک نصب می شوند و در زمان های سرویس توسط سرویس کار بازدید و سرویس می شوند.

مشخصات کلی تابلو فرمان

تابلو فرمان یکی از اجزای حیاتی سیستم‌ های آسانسور بوده که مسئول مدیریت عملیات، ایمنی و رابط کاربری است. در ادامه، به مشخصات و ویژگی‌های تابلو فرمان آسانسور اشاره شده است.

• ترکیب سیستم کنترل

سیستم کنترل تابلو فرمان معمولاً شامل یک کنترلر اصلی (مانند EC16) بردهای گسترش (مانند DEX16) و دستگاه‌های احراز هویت کاربر مانند کارت ‌خوان ‌ها و اسکنرهای کد QR است. این سیستم ها امکان مدیریت چندین طبقه و کنترل دسترسی کاربران به آسانسور را فراهم می‌کنند.

• ولتاژ و جریان

معمولاً تابلوهای فرمان آسانسور می توانند تا حداکثر 600 ولت جریان AC و بین 100 تا 800 آمپر جریان مستقیم را تحمل کنند. این تابلوها به گونه‌ ای طراحی شده ‌اند که استانداردهایی مانند UL 67 و NEMA PB1 را رعایت کنند.

• کارکرد قطع جریان

تابلوهای فرمان قادر به قطع کامل تا 200 kAIC برای سطوح مختلف ولتاژ هستند که این ویژگی، ایمنی و قابلیت اطمینان را در هنگام بروز خطاهای الکتریکی تضمین می ‌کند.

• ابعاد فیزیکی

تابلوهای فرمان می ‌توانند در اندازه ‌ها و ابعاد مختلفی طراحی و تولید شوند. ابعاد استاندارد این تابلوها معمولاً حدود 40 اینچ عرض و 57 یا 73 اینچ ارتفاع دارند. ابعاد سفارشی نیز ممکن است متغیر باشد.

• مواد ساخت

بدنه تابلوهای فرمان معمولاً از مواد با دوامی مانند فولاد ضد زنگ ساخته می‌شوند که نه تنها استحکام قطعه را فراهم می‌ کند، بلکه جذابیت ظاهری آن را نیز افزایش می‌ دهد. دکمه ‌های روی این تابلو معمولاً از فولاد ضد زنگ برای دوام بیشتر و سهولت استفاده ساخته می‌شوند. البته از مواد دیگر همانند پلاستیک های بادوام، پلی متیل متاکریلات و کامپوزیت های فلزی نیز در ساخت دکمه های تابلو فرمان استفاده می شود. این دکمه ها می توانند سایش و شکستگی را تحمل کرده و در عین حال ظاهر و عملکرد خود را در طول زمان حفظ کنند.

• ویژگی ‌های ایمنی

ایمنی در تابلو فرمان آسانسور از اهمیت بالایی برخوردار است. ویژگی‌ هایی مانند دکمه ‌های توقف اضطراری، حسگرهای درب و سیستم‌ های ارتباطی در آسانسور وجود دارند که کنترل آن ها برعهده تابلو فرمان است. این ویژگی ها ایمنی و کارایی عملیاتی آسانسور را تضمین می‌ کنند.

• رابط کاربری

بخشی از تابلو فرمان شامل پنل کلیدها در کابین است که برای انتخاب طبقه، نشانگرهای وضعیت (مانند برق، ارتباط، عملیات) و گاهی اوقات صفحه ‌نمایش لمسی برای رابط های کاربری است. این رابط کاربری به گونه‌ ای طراحی شده است که برای کاربران قابل مشاهده باشد و در عین حال بازخورد لازم را ارائه دهد.

• پروتکل ‌های ارتباطی

بسیاری از تابلوهای فرمان آسانسورهای مدرن از پروتکل ارتباطی RS485 برای انتقال داده‌های قابل اعتماد در فواصل دور استفاده می‌کنند. برای نصب این نوع پروتکل ها شیوه هایی وجود دارد تا تداخل اطلاعات و داده ها کاهش یابد.

کارکردهای تابلو فرمان آسانسور

تابلو فرمان کارکردها و وظایف مختلفی را در سیستم آسانسور برعهده دارد که در ادامه این کارکردها را مرور کرده ایم.

• کنترل عملیاتی

تابلو فرمان تمام عملیات آسانسور همانند پاسخ به درخواست ‌های انتخاب طبقه، عملیات درب ها و اطمینان از حرکت آسانسور با سرعت مناسب را کنترل و مدیریت می کند. این تابلو سیگنال‌ های دریافتی از دکمه‌ های کنترل را پردازش کرده و با موتور و مکانیزم ‌های درب آسانسور ارتباط برقرار می‌کند تا دستورات را اجرا کند.

• مدیریت ایمنی

تابلوهای فرمان از ویژگی‌ های ایمنی همانند دکمه ‌های توقف اضطراری، زنگ‌ ها و حسگرهای بار برخوردار هستند. ویژگی های گفته شده این اطمینان را ایجاد می کنند که آسانسور در پارامترهای ایمن عمل می ‌کند و می‌تواند به طور مؤثر به شرایط اضطراری پاسخ دهد.

• اندازه‌ گیری بار

تابلو فرمان وزن بار داخل آسانسور را بررسی می کند تا از حرکت کابین با وزن بیش از حد جلوگیری کند. زیرا وزن زیاد بار به میزان فراتر از حد تعیین شده می‌تواند منجر به خرابی در قطعات مکانیکی و بروز خطرات و حوادث مختلف شود.

• برقراری ارتباط

تابلو فرمان های مدرن از فناوری شبکه کنترل منطقه‌ای CAN)) استفاده می‌کنند که اجازه می ‌دهد اجزای مختلف آسانسور به طور مؤثر با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. این ارتباط شامل انتقال اطلاعات درباره موقعیت، سرعت و وضعیت عملیاتی آسانسور است.

اجزای تابلو فرمان آسانسور

تابلو فرمان آسانسور از اجزای مختلف الکتریکی و الکترونیکی تشکیل می شود.  این قطعات هر یک کارکرد خاصی را را در سیستم آسانسور انجام می دهد که در ادامه به آن ها اشاره کرده ایم.

• کنترلر یا بورد اصلی

کنترلر یا بورد اصلی به عنوان مغز سیستم آسانسور شناخته می شود که تمام دستورات مربوط به حرکت قطعات و سایر اعمال را صادر می کند. بورد اصلی با توجه به نوع آسانسور و کارکردهای آن، در مدل های مختلف طراحی و تولید می شود.

• قطعات مربوط به رابط کاربری

این بخش شامل دکمه‌ ها، صفحه‌ های لمسی و نشانگرهایی است که به کاربران اجازه می ‌دهد تا طبقه مورد نظر خود را انتخاب کرده و بازخوردی درباره وضعیت آسانسور دریافت کنند. رابط‌ های مدرن معمولاً از صفحه‌ های LCD استفاده می ‌کنند که اطلاعات را به صورت کاربر پسند نمایش می ‌دهند.

• نشانگرها و نمایشگرها

نشانگرهای بصری از قبیل نمایشگرهای موقعیت طبقه و چراغ‌ های وضعیت است که کاربران را از مکان فعلی و وضعیت عملیاتی آسانسور مطلع می‌ کنند.

• مکانیزم های ایمنی

ایمنی در طراحی آسانسور از اهمیت بالایی برخوردار است. تابلوهای فرمان شامل مکانیزم‌های ایمنی مختلفی هستند. از جمله این مکانیزم ها می توان به  دکمه توقف اضطراری، سیستم‌های زنگ خطر و سیستم‌های قفل اشاره کرد.

• کلیدهای حفاظتی

در تابلو فرمان دو نوع کلید حفاظتی به نام تک فاز و سه فاز وجود دارد. کلیدهای تک فاز در مواقعی که روی برق تک فاز اتصالی و جریان های غیر عادی رخ دهد، با قطع جریان الکتریکی، از وقوع خطرات احتمالی جلوگیری می کنند. کلیدهای سه فاز نیز دقیقا مشابه کلیدهای تک فاز عمل می کنند؛ با این تفاوت که روی برق سه فاز نصب می شوند.

• کنترل فاز

یکی از قطعاتی که نقش کلیدی در تابلو فرمان برعهده دارد، کنترل فاز است. این قطعه سطح ولتاژ را اندازه گیری کرده و توالی فازها را جابجا می کند. همچنین این قطعه در تابلو فرمان می تواند یک یا چند جریان فاز و نول را قطع کند.

• سیستم‌ های ارتباطی

بسیاری از آسانسورها مجهز به سیستم ‌های ارتباطی هستند که کاربران را به مدیریت ساختمان یا خدمات اضطراری متصل می‌کنند. این موضوع به ویژه در ساختمان‌های بلند مرتبه که ممکن است نیاز به کمک فوری باشد، اهمیت دارد.

• منبع تغذیه و سیستم‌های پشتیبان

تابلو فرمان به منبع برق سراسری ساختمان متصل می شود. تابلو فرمان همچنین شامل سیستم‌ های پشتیبان مانند باتری ‌ها یا ژنراتورها برای اطمینان از عملکرد آسانسور در زمان قطع برق است.

• سیم‌کشی و اتصالات

سیم‌کشی مناسب برای عملکرد تابلو فرمان ضروری است. سیم کشی ها با رنگ از یکدیگر تفکیک شده اند تا سیگنال های ولتاژ پایین و بالا مشخص شوند.

• میکروپروسسور و نرم‌ افزار

از دیگر قطعات تابلو فرمان آسانسورها میکروپروسسورها و نرم افزار است. این قسمت ها امکان الگوریتم‌ های کنترل پیشرفته و برنامه‌ ریزی آسانسور را فراهم می‌کنند.

• رله ‌ها و کنتاکتورها

در تابلو فرمان های سنتی، رله‌ ها و کنتاکتورها برای کنترل مدارهای الکتریکی که موتور آسانسور و سایر اجزا را تغذیه می ‌کنند، استفاده می‌ شوند. این اجزا برای عملکرد ایمن آسانسور تجهیزاتی حیاتی هستند.

• سیستم‌های موقعیت‌ یابی

آسانسورهای پیشرفته از سیستم ‌های موقعیت ‌یابی شامل انکودر و حسگرهای مختلف استفاده می‌ کنند. این سیستم ها داده‌ های موقعیت دقیق کابین را به تابلو فرمان ارسال می کنند.

قیمت و خرید تابلو فرمان آسانسور

قیمت تابلو فرمان از جمله مسائلی است که باید در خرید آن توجه کافی شود. با توجه به متفاوت بودن قیمت این تابلو، بهتر است پیش از خرید از قیمت معمول این تجهیزات اطلاعات لازم را کسب کرد. به طور کلی فاکتورهایی روی قیمت تابلو فرمان آسانسور تاثیرگزار هستند. از جمله این فاکتورها می توان به شرکت سازنده، نوع تابلو فرمان، ابعاد، قابلیت ها، کیفیت ساخت بدنه و تجهیزات داخل آن، دوام و ماندگاری، نوع فناوری های مورد استفاده در ساخت محصول، گارانتی و خدمات پس از فروش، نوع درایو مورد استفاده و غیره اشاره کرد. با توجه به این مساله توصیه می شود تابلو فرمان آسانسور را از مراکز و فروشگاه های معتبر و شناخته شده خریداری کنید. زیرا چنین فروشگاه هایی این تجهیزات را در کیفیت و استاندارد قابل قبول و با قیمت مناسب و منطقی عرضه می کنند. همچنین با ارائه گارانتی معتبر و خدمات پس از فروش، از محصول عرضه شده خود پشتیبانی می کنند.

 

کلام آخر

تابلو فرمان مرکز کنترل  و مدیریت آسانسور به شمار می رود که وظیفه کنترل عملکرد آسانسور و تمامی تجهیزات آن را برعهده دارد. برای آن که تابلو فرمان عملکرد درستی در سیستم آسانسور داشته باشد، علاوه بر کیفیت بالا، باید به درستی و اصولی در محل خود نصب شده باشد. همچنین سرویس و نگهداری این قطعه به طور منظم و دوره ای به منظور حفظ عملکرد درست آن، مساله ای ضروری است. در این خصوص یکی از شرکت های مطرح و پیشرو در صنعت آسانسور که انواع تابلو فرمان آسانسورها را با کیفیت بالا و رعایت استانداردهای مربوطه، نصب و راه اندازی می کند، شرکت هیرو آسانسور است. نصابان این شرکت که کار نصب و راه اندازی تابلو فرمان آسانسورها را انجام می دهند، از تخصص و تجربیات بالایی برخوردارند و انواع دوره های تخصصی را گزرانده اند. تابلو فرمان هایی که توسط نصابان شرکت هیرو آسانسور نصب می شوند، عملکرد و کارایی بالایی در سیستم آسانسور از خود نشان می دهند.