سیم بکسل های آسانسور قطعاتی بسیار مهم هستند که عملکرد ایمن و قابل اعتماد آسانسورها را ممکن میسازند. این کابلهای فولادی مسئول نگهداری از کابین آسانسور و وزنه تعادل هستند. نیروی موتور به وسیله این کابل های فولادی به کابین وارد می شود. همچنین سیم بکسل ها مکانیزم های ایمنی آسانسور را فعال میکنند. در ادامه به بررسی مطالبی مفید درباره سیم بکسل آسانسور پرداخته ایم.
انواع سیم بکسل های آسانسور
سیم بکسل ها با توجه به ساختار، جنس، نوع بافت، ابعاد و غیره به چند نوع مختلف تقسیم می شوند. در ادامه به بررسی انواع سیم بکسل های آسانسور بر اساس جنس، ماده هسته و نوع ساخت آن ها پرداخته ایم.
بر اساس جنس
سیم بکسل های آسانسور بر اساس جنس به سه نوع تقسیم می شوند که هر کدام برای آسانسورهایی در محیط های متفاوت استفاده می شوند. در زیر به بررسی این سه نوع کابل فولادی آسانسور پرداخته شده است.
- سیم بکسل های فولادی بدون پوشش
سیم بکسل های فولادی بدون پوشش برای استفاده در محیط هایی با رطوبت کم بهترین گزینه بوده و برای محیط های مرطوب مناسب نیستند. این سیم بکسل ها از چندین رشته سیم فولادی تابیده شده با هستهای از فولاد، پنبه یا سایر الیاف طبیعی تشکیل می شوند.
- سیم بکسل های فولادی با پوشش گالوانیزه
سیم بکسل های فولادی گالوانیزه برای استفاده در آسانسورهای خارج از ساختمان یا آن هایی که در محیطهای بسیار مرطوب یا خورنده کار میکنند، گزینه ای ایده آل هستند. پوشش گالوانیزه از سیم بکسل ها در برابر زنگ زدگی و خوردگی محافظت کرده و باعث افزایش طول عمر و دوام بیشتر آن ها می شود.
- سیم بکسل های فولادی ضد زنگ
سیم بکسل های فولادی ضد زنگ مقاومت بالایی در برابر زنگ زدگی و گرما از خود نشان می دهند و بسیار بادوام هستند. این سیم بکسل ها به ویژه برای آسانسورهایی مناسب هستند که در شرایط سخت کار میکنند و یا به ویژگیهای ایمنی بهبود یافته نیاز دارند.
بر اساس ماده هسته
بر اساس ماده هسته، سیم بکسل ها به سه نوع هسته پنبه ای، هسته فولادی و هسته الیاف مصنوعی تقسیم می شوند که در زیر به طور مختصر بیان شده اند.
- هسته پنبه ای: سیم بکسل های با هسته پنبه ای، انعطاف پذیر و سبک بوده و برای کاربردهای به میزان کم تا متوسط مناسب هستند.
- هسته فولادی: سیم بکسل های با هسته فولادی، استحکام کششی بالاتری دارند و برای آسانسورهایی با بار سنگین استفاده می شوند.
- هسته الیاف مصنوعی: این نوع هسته سیم بکسل بین انعطاف پذیری و استحکام تعادل برقرار می کند. سیم بکسل هایی با این نوع هسته برای کاربرد در انواع مختلف آسانسورها مناسب هستند.
بر اساس نوع ساخت
بر اساس نوع ساخت، سیم بکسل ها به سه نوع بالابر، گاورنر و جبرانی تقسیم می شوند که هر کدام کاربرد متفاوتی در سیستم آسانسور دارند. در زیر به این سه نوع سیم بکسل اشاره شده است:
- سیم بکسل های بالابر: این سیم بکسل ها برای بالا بردن کابین آسانسور و وزنه تعادل و همچنین برای تحمل وزن کابین و مسافران ساخته می شوند. این نوع سیم بکسل ها از ویژگی هایی همچون استحکام بالا، انعطاف پذیری و طول عمر بالا برخوردارند. تعداد و اندازه سیم بکسل های بالابر استفاده شده در آسانسور به عواملی همچون سرعت، ظرفیت و طول مسیر آسانسور بستگی دارند
- سیم بکسل های گاورنر: این سیم بکسل ها بخشی از سیستم ایمنی آسانسور هستند که به کنترل سرعت آسانسور و جلوگیری از سقوط آزاد آن کمک می کنند. این سیم بکسل ها موازی با کابین حرکت می کنند و به فلکه ای که در کف چاه نصب شده است، متصل هستند.
- سیم بکسل های جبرانی: این سیم بکسل ها برای خنثی کردن وزن سیم بکسل های بالابر در ساختمان های بلند استفاده می شوند. این طناب های فولادی به حفظ تنش یکنواخت روی سیم بکسل های بالابر کمک کرده و فشار وارد شده بر موتور آسانسور را کاهش می دهند. در این صورت عملکرد کلی سیستم آسانسور را بهبود داده و به حفظ پایداری آن کمک می کنند.
ساختار سیم بکسل ها
سیم بکسل های آسانسور معمولاً از چندین رشته سیک با قطرهای تابیده شده متفاوتی تشکیل شدهاند. این سیم ها از یکدیگر جدا نیستند. هسته سیم بکسل نقش حیاتی در حفظ و پشتیبانی از رشته های سیم، به ویژه در شرایط بار سنگین و فشار بالا ایفا میکند. بافت رشته های سیم برای جلوگیری از باز شدن آن ها اهمیت زیادی دارد. بافت سیم بکسل ها شامل شش نوع معمولی، لنگ، فیلر، وارینگتون، سیل و شش ضلعی هستند که هر یک ساختار و کاربردهای متفاوتی دارند. به طور خلاصه ساختار سیم بکسل ها شامل موارد زیر می شوند:
- رشته ها: هر سیم بکسل از چندین رشته تشکیل شده که هر کدام از سیم های جداگانه ساخته شده اند. این طراحی چند رشته ای انعطاف پذیری و ظرفیت تحمل بار را افزایش می دهد.
- هسته: هسته سیم بکسل، پشتیبانی ساختاری را فراهم می کند. هسته می تواند از مواد مختلفی همانند فولاد، الیاف طبیعی (پنبه) یا الیاف مصنوعی ساخته شود. انتخاب نوع ماده هسته بر انعطاف پذیری و استحکام سیم بکسل تاثیر می گزارد.
- نوع چیدمان: چیدمان رشته ها را می توان به چند نوع مختلف همانند منظم و لنگ طبقه بندی کرد. چیدمان منظم رایج تر است و مقاومت بهتری در برابر سایش دارد.
درجات و اندازههای سیم بکسل ها
به طور کلی اندازه های رایج سیم بکسل هایی که در آسانسورها استفاده می شوند شامل 5، 6، 8، 10 و 11 میلیمتر است. یکی از پرکاربردترین سیم بکسل های آسانسور، شماره 10 است که میتواند هسته پنبه ای یا فولادی داشته باشد. طناب فولادی شماره 10 با هسته پنبه حدود 34.6 کیلوگرم در هر 100 متر وزن دارد؛ در حالی که وزن مدل هسته فولادی حدود 42.2 کیلوگرم در هر 100 متر است.
سیم بکسل های شماره 8 آسانسور در مقایسه با دیگر سیم بکسل ها دوام بالا و سایش و کشش کم تری را دارند. این طنابهای فولادی معمولاً در آسانسورهایی با سیستم طناب 2:1 استفاده شده و در سه نوع هسته پنبه، نیمه فولاد و فولاد طراحی می شوند.
سرویس و نگهداری از سیم بکسل های آسانسور
نگهداری و سرویس مؤثر کابل های فولادی آسانسور، شامل اقدامات روان کاری، بازدید و رسیدگی به سایش و پارگی آن هاست. در این بخش به بررسی سرویس و نگهداری از سیم بکسل های آسانسور پرداخته ایم.
- روانکاری سیم بکسل ها
روانکاری بر طول عمر سیم بکسل های آسانسور تاثیر گزاشته و آن را افزایش می دهد. سیم بکسل در ابتدا حاوی روانکننده ای هستند که برای کاهش اصطکاک و سایش آن ها استفاده می شود. با این حال، این روان کننده که در کارخانه افزوده شده است، با گذشت زمان کاهش می یابد. در این صورت برای حفظ عملکرد و جلوگیری از خوردگی سیم بکسل ها، روان کاری منظم آن ها باید انجام شود.
روان کاری باید با استفاده از روغن اسپیندل با ویسکوزیته کم انجام شود تا به کاهش سایش و اصطکاک بین رشته ها و فلکه های کششی و نیز جلوگیری از خوردگی آن ها کمک کند. این کار می تواند با استفاده از یک پد نمدی انجام شده تا اطمینان حاصل شود که روان کننده به طور مؤثر به ساختار کابل فولادی نفوذ می کند.
- بازدیدهای منظم
انجام بازدیدهای منظم از سیم بکسل ها برای شناسایی هرگونه نشانه ای از سایش یا آسیب آن ها ضروری است. بازرسی ها باید قبل و بعد از عملیات حرکت آسانسور انجام شده و روی وضعیت کابل های فولادی، فلکه های کششی و سایر اجزای مرتبط تمرکز کنند. در این بازدیدها سرویسکار به دنبال پیدا کردن رشته های شکسته، تغییر شکل ها و نشانه های خوردگی سیم بکسل هاست. زیرا این موارد می توانند نشان دهنده مشکلات زیرساختی در آسانسور باشند که ممکن است ایمنی و عملکرد دستگاه را به خطر بیندازند.
همچنین در طول بازدیدها، سرویسکار باید از هم راستایی صحیح قرقره ها اطمینان حاصل کرده و تنش های سیم بکسل ها را بررسی کند. عدم هم راستایی یا تنش نامنظم می تواند به سایش زودرس و خرابی کابل های فولادی منجر شود.
- رسیدگی به سایش و پارگی سیم بکسل ها
بررسی سایش سیم بکسل ها یک اقدام معمول در سرویس این قطعات است. در این خصوص، اقدامات پیشگیرانه می توانند عمر آن ها را افزایش دهند. نظارت بر تعداد رفت و برگشت های آسانسور بسیار مهم است. زیرا استفاده بیش از حد از آسانسور می تواند سایش سیم بکسل ها را تسریع کند.
اگر رشته های شکسته شناسایی شوند، باید با احتیاط حذف شده تا از آسیب بیشتر به ساختار سیم بکسل ها جلوگیری شود. همچنین تمیز کردن منظم سیم بکسل ها برای حذف کثیفی و آلودگی هایی که می توانند منجر به خوردگی آن ها شوند، اقدامی ضروری است. یک روش ساده برای تمیز کردن طناب های فولادی استفاده از یک پد نمدی خشک در حین کار کردن آن هاست.
انتخاب و خرید سیم بکسل آسانسور
هنگام انتخاب و خرید سیم بکسل های آسانسور، عواملی همانند سرعت، ظرفیت و طول مسیر آسانسور باید در نظر گرفته شوند. درجه، اندازه و ساختار سیم بکسل باید بر اساس الزامات خاص نصب تعیین شود.
سازندگان آسانسورها و ارائه دهندگان خدمات این دستگاه ها باید استانداردهای بین المللی را رعایت کرده و بهترین شیوه های صنعتی را به هنگام انتخاب و نصب سیم بکسل ها اجرا کنند. بازدیدها و نگهداری منظم از این طناب های فولادی برای تضمین ایمنی و قابلیت اعتماد سیستم آسانسور در طول عمر آن ضروری است.
نتیجه گیری
سیم بکسل ها ستون فقرات سیستم های آسانسور هستند که عملکرد ایمن و قابل اعتماد این دستگاه ها را امکان پذیر می کنند. این قطعات، ساختار، انواع، ابعاد و روش های نگهداری متفاوتی دارند که درک این مسائل برای سرویسکاران و تکنسین های نگهداری آسانسور ضروری است. با پیروی از استانداردهای خرید و نصب سیم بکسل ها و روش های درست نگهداری، این قطعات می توانند کارکرد و طول عمر بالایی داشته باشند. همچنین در این صورت کارایی و ایمنی سیستم آسانسور حفظ می شود.