وبلاگ

وقتی شما سوار آسانسور می شوید و طبقه مورد نظر را از روی پنل کلیدها انتخاب می کنید، کابین پس از حرکت در آن طبقه توقف می کند. این توقف کابین در طبقه مورد نظر به دلیل عملکرد ترمز آسانسور است. ترمزها از جمله تجهیزات ایمنی در آسانسورها هستند که علاوه بر توقف کابین در طبقات، با کارایی بالای خود به منظور جلوگیری از حوادث نیز وارد عمل می شوند. از این نظر ترمزها در تامین ایمنی آسانسورها نقش بسیار مهمی دارند. سیستم های ترمز در آسانسورهای کششی متفاوت از بالابرهای هیدرولیکی هستند. در این مطلب قصد داریم تا مطالب مفیدی درباره ترمز آسانسور بیان کنیم.

انواع ترمز آسانسور

به طور کلی دو نوع سیستم ترمز در آسانسورها نصب شده و مورد استفاده قرار می گیرد. یکی از این دو نوع، ترمز ایمنی و معمولی است که با مکانیزم سایش یا اصطکاک کار کرده و با کم کردن سرعت کابین، آن را در طبقه مورد نظر متوقف می کند. نوع دوم، ترمز اضطراری است که با نام پاراشوت نیز شناخته می شود. این ترمز در مواقع اضطراری و بحرانی که امکان بروز حوادث وجود دارد، فعال شده و با توقف کابین، از بروز حادثه برای سرنشینان کابین جلوگیری می کند.

ترمز معمولی آسانسور چگونه کار می کند؟

این ترمز در محفظه یا انتهای موتور آسانسور تعبیه می شود و با استفاده از لنت ها یا دیسک هایی، پیرامون شفت موتور را دربرمی گیرد. وقتی این ترمز فعال می شود، فنرهای آن به لنت ها فشار می آورند و با ایجاد اصطکاک یا سایش با شفت، از چرخش آن جلوگیری می کنند. در این شرایط کابین از حرکت متوقف می شود. در موقع شروع به حرکت کابین، میزانی از ولتاژ الکتریکی به سیم پیچ برق ترمز جریان می یابد که در این شرایط مگنت برقی با کنترل فنرها و غلبه بر آن ها، باعث رها کردن لنت ها شده و ترمز آزاد می شود. در مواقع قطعی برق، ترمز به سرعت وارد عمل شده و با توقف کابین از حرکت آن جلوگیری می کند. این کار به منظور حفظ ایمنی مسافران و جلوگیری از بروز حوادث انجام می شود.

عملکرد الکترومغناطیسی ترمز آسانسور

ترمز آسانسور عملکردی الکترومغناطیسی دارد. به طوری که لنت، دیسک و سیستم کنترل فرمان بر مبنای تاثیر الکترومغناطیسی کار می کنند. بخش های الکترومغناطیسی ترمز با دریافت فرمان از سیستم کنترل آسانسور، ترمز را آزاد کرده و موتور آسانسور می تواند حرکت کند. وقتی این فرمان قطع شود، مجددا لنت، فنرها و کفشک ترمز فعال شده و با عملکرد خود، باعث توقف کابین آسانسور می شوند. در آسانسورهای مجهز به این نوع ترمزها، معمولا می توان به شکل دستی نیز ترمز را کنترل کرد. این قابلیت به خصوص در زمان قطعی برق اهمیت خود را نشان می دهد. به این صورت که هر گاه برق قطع شود، اپراتور یا تکنسین آسانسور، می تواند به شکل دستی ترمز را باز کرده و سرنشینان محبوس در داخل کابین را نجات دهد.

پارشوت یا ترمز اضطراری آسانسور

یکی از مهم ترین اجزای آسانسور که وظیفه توقف کابین را در مواقع بحرانی و اضطراری برعهده دارد، ترمز پاراشوت است. این ترمز به دو نوع یک طرفه و دو طرفه تقسیم می شود. نوع یک طرفه می تواند کابین را در زمان سقوط متوقف کند؛ اما نوع دو طرفه، هم به هنگام سقوط و هم به هنگام بالا رفتن کابین، آن را متوقف می کند. پاراشوت در قسمت زیر کابین یا در دو سمت آن نصب می شود. این ترمز دو فک دارد که با کمک این دو فک، کابین را به هنگام حرکت متوقف می کند. پاراشوت بیشتر در مواقعی کاربرد دارد که کابین آسانسور به علل مختلف با سرعت بیش از حد مجاز حرکت می کند. در این شرایط احتمال دارد سیم بکسل ها پاره شده و کابین سقوط کند. به این منظور ترمز پاراشوت در سیستم آسانسور نصب می شود تا از بروز چنین حوادثی جلوگیری شود.

علاوه بر کابین، باید روی وزنه تعادل نیز ترمز پاراشوت نصب شود؛ تا در مواقعی که سرعت وزنه تعادل از سرعت گاورنر فراتر برود و امکان بروز حوادث وجود داشته باشد، پاراشوت وزنه تعادل را متوقف کند. در این صورت از بروز حوادث ناشی از سرعت بالای وزنه تعادل جلوگیری می شود. ترمز پاراشوت در این جا با ریل های راهنمای وزنه تعادل ساییده و درگیر شده که این مساله منجر به توقف حرکت وزنه تعادل می شود.

نحوه عملکرد پاراشوت

سیم بکسل هایی که روی فلکه کششی سوار شده اند، وقتی توسط این فلکه کشیده می شوند، کابین آسانسور را به بالا حرکت می دهند. اما در برخی از مواقع همانند قطع برق یا سقوط آسانسور، برای آن که کابین فورا متوقف شود، پاراشوت یا ترمز ایمنی به سرعت وارد عمل می شود. معمولا وقتی کابین با سرعت بیش از یک متر بر ثانیه حرکت کند، پاراشوت فعال شده و با انجام فرایندی، باعث توقف کابین می شود.

پاراشوت را گاورنر یا سیستم کنترل سرعت فعال می کند. چنانچه سرعت آسانسور فراتر از حد تعریف شده باشد، گاورنر فورا آن را تشخیص داده  و به پاراشوت دستور توقف کابین را صادر می کند. پس از آن، پاراشوت روی ریل های کابین قفل شده و از حرکت کابین جلوگیری می کند. پس می توان گفت وظیفه پاراشوت قفل کردن ریل ها و جلوگیری از حرکت کابین در مواقع سرعت بالا و سقوط است.

پاراشوت از چه اجزایی تشکیل می شود؟

اجزای مختلفی، سیستم پاراشوت را تشکیل می دهند که عملکرد تمامی آن ها منجر به توقف کابین می شود. در این صورت باید هر کدام از این قطعات سالم بوده و بتواند عملکرد درستی را در مواقع اضطراری داشته باشد. در زیر به اجزای تشکیل دهنده پاراشوت اشاره کرده ایم:

• فک های اصطکاکی
• گاورنر
• سیم بکسل
• کنتاکت های ایمنی
• پاراشوت فلکه کف چاه
• فنرهای نگهدارنده
• فنرهای مستهلک کننده انرژی
• اهرم فرمان

انواع پاراشوت یا ترمز ایمنی آسانسور

با توجه به پیشرفت فناوری در ساخت آسانسورهایی با سرعت بالا، نصب پاراشوت یا ترمز ایمنی نیز در این سیستم ها مساله ای بسیار ضروری است. به طور کلی سه نوع پاراشوت در آسانسورها استفاده می شود که هر کدام با ساختار متفاوت خود، عملکردی خاصی نیز ارائه می دهد. در ادامه به بررسی انواع پاراشوت ها پرداخته ایم:

• پاراشوت با عملکرد لحظه ای یا آنی

پاراشوت با عملکرد لحظه ای یا آنی دو نوع دارد که شامل غلطکی و شانه ای می شود. این ترمز به این نحو عمل می کند که در موقع فعال شدن، فورا و به صورت آنی فک های آن با ریل ها تماس پیدا می کنند و در اثر آن بین ریل و فک ها اصطکاک ایجاد شده و کابین متوقف می شود. پاراشوت آنی یا لحظه ای به سرعت و با ایمنی واکنش نشان می دهد که این مساله می تواند کیفیت سواری کابین را افزایش دهد.

• پاراشوت با عملکرد ضربه گیر

در این نوع از پاراشوت ها، برای توقف کابین از ضربه گیرهای مستهلک کننده انرژی استفاده شده که عملکرد آن ها باعث خنثی شدن و کاهش شدت ضربات می شود. از این رو عملکرد پاراشوت های ضربه گیر در توقف کابین شدیدتر است. عملکرد این نوع پاراشوت ها باعث می شود تا کابین و مسافران داخل آن در معرض نیروی کم تری قرار بگیرند.

• پاراشوت با عملکرد تدریجی

عملکرد این نوع پاراشوت ها به نحوی است که فک ها به آرامی با ریل ها برخورد کرده و روی آن ها قرار می گیرند. این نوع پاراشوت ها با عملکرد خود سرعت کابین را به آرامی و به تدریج کاهش می دهند. به گونه ای که باید زمان بیشتری سپری شده تا آسانسور متوقف شود. همچنین فک ها کم تر تحت تاثیر قرار می گیرند.

مراحل نصب پاراشوت آسانسور

برای نصب ترمز پاراشوت لازم است مراحل مشخصی به دقت و طبق استانداردهای مربوطه انجام شوند. با انجام درست و اصولی این مراحل، پاراشوت عملکرد مناسبی در مواقع اضطراری خواهد داشت. لازم به ذکر است که این مراحل را باید نصاب متخصص و باتجربه انجام دهد. در ادامه به این مراحل اشاره کرده ایم:

• مرحله نخست: بستن پاراشوت

در مرحله اول، نصاب یا تکنسین باید پاراشوت را در زیر یوک کابین یا کناره های آن با پیچ و مهره بسته و آن را محکم کند.

• مرحله دوم: نصب کفشک ها

پس از بستن پاراشوت، باید فک های آن با دو طرف ریل کابین درگیر شده و اصطکاک پیدا کنند. به این منظور باید نصاب فک های پاراشوت را با دست های خود به طرف بالا فشار دهد. پس از این کار نصب کفشک ها باید انجام شود. وقتی این کار انجام شد، باید فک ها طوری قرار بگیرند که ریل کابین در وسط آن ها باشد. نکته مهمی که باید رعایت شود آن است که بدنه پاراشوت از لبه ریل باید حداقل یک سانتی متر فاصله داشته باشد.

• مرحله سوم: نصب رابط پاراشوت

در مرحله سوم باید رابط پاراشوت نصب شود. این رابط می تواند قوطی یا پروفیل 2.5×2.5 باشد. به این منظور لازم است نصاب با دسترسی به پشت پاراشوت، جاقوطی ها را پیدا کرده و آن ها را باز کند. پس از این کار باید فاصله جاقوطی ها تا پشت پاراشوت به دست آورده شده و از این مقدار، به میزان نیم فاصله کم شود. سپس طبق اندازه به دست آمده باید رابط پاراشوت برش داده شود. در آخرین گام باید جاقوطی ها با رابط به شکل همزمان بسته شوند.

• مرحله چهارم: نصب دسته پاراشوت

روی هر کدام از فک های پاراشوت سوراخی ایجاد شده است. دسته پاراشوت با استفاده از یک پیچ آلن که درون این سوراخ ها پیچ می خورد، به فک ها متصل می شود. طرف دیگر این دسته با پیچ به یوک بالا یا پایین کابین متصل می شود. در زیر این پیچ فنری قرار داشته که باید با استفاده از یک بست که در زیر آن وجود دارد تنظیم شود. فنر پس از تنظیم می تواند در شرایط عادی فک های پاراشوت را به پایین فشار دهد.

برخی از استانداردهای ترمز پاراشوت

ترمز پاراشوت نیز از جمله تجهیزات آسانسور است که استانداردهای مربوط به خود را دارد. در زیر به برخی از این استانداردها اشاره کرده ایم:

• در هر کابین آسانسور باید سیستم ترمز پاراشوت نصب شود.
• در صورت استفاده از چند ترمز اضطراری در آسانسور، باید تمامی آن ها عملکرد تدریجی داشته باشند.
• فعال شدن پارشوت ها با استفاده از نیروی هیدرولیک، پنوماتیک و جریان برق غیر مجاز و ممنوع است.
• اگر کابین با سرعت یک متر بر ثانیه یا کم تر از آن حرکت کند، برای فعال کردن پاراشوت وزنه تعادل یا وزنه تعادلی – کششی می توان با تجهیزاتی به جز گاورنر این کار را انجام داد.
• شیب مجاز کف کابین در صورت عملکرد پاراشوت، تا 5 درصد قابل قبول است. چه در موقع بدون بار بوده یا بار آن به شکل توزیع شده و یکنواخت باشد.
• گاورنر باید به میزان حداقل 115 درصد سرعت نامی آسانسور، عملکرد داشته باشد. در پاراشوت های مختلف، حداکثر عملکرد آن متفاوت است.

قیمت پاراشوت آسانسور

قیمت ترمز پاراشوت در بازار مقادیر متغیری داشته و به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد. این فاکتورها هر کدام به نحوی روی قیمت این نوع ترمز تاثیر می گزارند. از جمله این فاکتورها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نوع ترمز پاراشوت
• شرکت سازنده
• داخلی یا خارجی بودن محصول
• ابعاد ترمز
• ظرفیت آسانسور
• کیفیت ساخت و نوع متریال مورد استفاده

ترمز پاراشوت با عملکرد به موقع خود از بروز حوادث و سوانح احتمالی در اثر سقوط کابین یا سرعت بالای آن جلوگیری می کند. کیفیت ساخت این ترمز و نصب درست و اصولی آن در سیستم آسانسور، شرط عملکرد درست و به موقع آن است. در این رابطه یکی از شرکت های باسابقه ای که خدمات نصب پاراشوت ها را در سیستم های آسانسور به مشتریان ارائه می کند، شرکت هیرو آسانسور است. این شرکت تخصصی انواع آسانسورها را با کاربری های مختلف طراحی و تولید می کند که همگی آن ها مجهز به ترمزهای پاراشوت باکیفیت هستند. همچنین در صورت نیاز مشتریان به تعمیر یا تعویض پاراشوت، شرکت هیرو آسانسور آمادگی دارد تا با اعزام تکنسین ها به محل، این خدمات را در کیفیت بالا و در اسرع وقت ارائه دهد.