چاهک آسانسور در پایین ترین قسمت چاه آسانسور قرار می گیرد که البته ویژگی های خاصی دارد. در اصطلاح عامیانه این قسمت با نام چاله آسانسور شناخته می شود. ابعاد این چاله باید طبق مقررات و استانداردهای مربوطه تعیین شود. در صورتی که این فضا توخالی باشد، به آن چاهک معلق آسانسور گفته می شود. این نوع چاهک نیز شرایط و ویژگی هایی دارد که لازم است به هنگام آماده سازی محل نصب آسانسور به آن توجه خاصی شود. در ادامه، موضوع چاهک آسانسور و در بخش انتهایی مطلب نیز موضوع آسانسور دارای چاهک معلق را مورد بررسی قرار داده ایم.
چاهک آسانسور چیست؟
چاهک آسانسور یا elevator pit فضایی است که قسمت زیرین چاه آسانسور را دربرمی گیرد. این قسمت فضای بین پایین ترین ایستگاه تا پایین ترین نقطه آسانسور را شامل می شود. وجود چاهک به دلایل زیر اهمیت دارد:
- کابین به هنگام قرار گرفتن در پایین ترین ایستگاه، باید کاملا با کف آن کاملا تراز و هم سطح شود. در این شرایط وجود چاهک باعث می شود تا کابین به هنگام پایین آمدن فضایی داشته باشد تا روی ضربه گیرها در شرایط اضطراری بنشیند.
- وجود چاهک می تواند فضایی را فراهم کند تا سرویسکار در زیر کابین به انجام امور مربوط به سرویس بپردازد. الزاماتی که باید در ابعاد چاهک رعایت شود، به این موضوع ارتباط دارد.
ابعاد چاهک آسانسور
به طور کلی ابعاد چاهک آسانسور باید طبق الزامات و مقررات مربوطه باشد. معمولا از آن جایی که ابعاد کابین به شکل هندسی مستطیل طراحی می شود، ابعاد چاهک نیز باید به همان شکل باشد. در این شرایط عرض، عمق و ارتفاع چاهک باید به طور دقیق تعیین شده و طبق آن ها نیز حفر و ساخته شود.
ابعاد استاندارد چاهک
به هنگام نشستن کابین روی بافر چاه، باید فضای کافی درون چاهک پیش بینی شده باشد. ابعاد استاندارد این فضا باید به شکل مکعبی با ابعاد 100*60*50 سانتی متر باشد. به طوری که امکان قرار گرفتن یکی از وجوه یا اضلاع درون چاهک وجود داشته باشد. ارتفاع یا فاصله عمودی بین کف چاهک و پایین ترین قسمت کابین باید حداقل 50 سانتی متر باشد. این میزان فاصله در صورت رعایت شرایطی به میزان 10 سانتی متر می تواند کاهش یابد. همچنین باید درون چاهک فاصله ای بین تجهیزات نصب شده در کف چاهک و پایین ترین بخش کابین وجود داشته باشد. میزان این فاصله نیز نباید از 30 سانتی متر کم تر باشد. در خصوص آسانسورهای هیدرولیکی، فاصله عمودی بین چاهک و پایین ترین دستک راهنمای جک تلسکوپی زیر، باید حداقل 50 سانتی متر باشد.
موضوع چاهک آسانسور در مبحث پانزدهم
مبحث پانزدهم مقررات ملی ساختمان، در خصوص چاهک آسانسور نیز به ارائه الزامات و ضوابطی پرداخته است. در این بخش به بررسی برخی از نکات مهم که در مبحث پانزدهم بیان شده است، پرداخته ایم.
- باید دقت شود وقتی ستون ها و فونداسیون دیواره ها و نیز اطراف چاهک طراحی می شود، ابعاد چاهک با چاه آسانسور یکسان باشد.
- فونداسیون پایه در ستون های پیرامون چاه، باید نسبت به ارتفاع تمام شده چاهک، پایین تر طراحی و ایجاد شود. به عبارتی دیگر، در در هنگام اجرای چاه، نباید هیچ قسمتی از سازه همانند شناژ و فونداسیون به درون فضای چاهک بیاید و آن را اشغال کند.
- باید دیواره ها و کف چاهک در برابر نفوذ رطوبت به داخل، عایق بندی شود.
- چنانچه عمق چاهک بیش از 250 سانتی متر باشد، نصب درب بازرسی یا نردبان ضروری است. این درب باید ابعادی حداقل به میزان 60 در 140 سانتی متر داشته باشد. نردبان نیز باید فاصله مناسبی برابر با حداقل 2 سانتی متر از قطعات متحرک داخل چاهک داشته باشد.
- انجام اقداماتی از قبیل زهکشی یا نصب تجهیزات جمع آوری آب برای چاهک هایی که در مسیر آب های زیرزمینی واقع شده اند، ضروری است.
- چنانچه چاه آسانسوری برای دو سیستم یا بیشتر به شکل مشترک باشد، باید طراحی این چاهک ها به نحوی انجام شود که از کف چاهک تا ارتفاع 250 سانتی متری از هم جدا شوند. تا در این شرایط بتوان با ایمنی لازم از راه هر ورودی به چاهک مربوه تردد کرد.
- در صورتی که فاصله بین لبه سقف کابین با قسمت متحرک آسانسور مجاور (کابین یا وزنه تعادل) از 30 سانتی متر کم تر باشد، باید وسیله جداکننده مناسبی در طول ارتفاع چاه نصب شود. برای جداسازی می توان از دیواره یا فنس (توری فلزی) مناسب و مقاوم استفاده کرد.
تجهیزات ضروری در چاهک آسانسور
نخستین وسیله ای که ضروری است در چاهک نصب شود، تجهیزات متوقف کننده آسانسور است. این وسیله می تواند شاسی توقف اضطراری (استاپ) باشد. وسیله توقف اضطراری باید در مکانی نصب شود که بتوان به راحتی و سریع از کف چاهک و از قسمت بازشوی درب چاهک به آن دسترسی پیدا کرد.
علاوه بر این، نصب پریز در داخل چاهک مساله ای ضروری است. وجود پریز برای این است که سرویسکار بتواند از وسایل و تجهیزات برقی درون چاهک استفاده کند. همچنین باید یک کلید روشنایی در داخل چاهک در نزدیکی ورودی برای دسترسی راحت تعبیه شود.
چاهک معلق آسانسور
چنانچه قسمت زیرین چاه آسانسور به شکل فضای خالی باشد، به آن چاهک معلق آسانسور گفته می شود. در این شرایط امکان هر گونه دسترسی به قسمت زیرین چاهک توسط نصابان و تکنسین ها وجود خواهد داشت. سازه کف چاهک باید به نحوی تقویت شود که کف آن حداقل به میزان 5000 نیوتن بر متر مربع مقاومت مکانیکی داشته باشد. همچنین در این گونه چاه ها، ضروری است وزنه تعادل به ترمز ایمنی جداگانه و مستقلی مجهز باشد. در چاهک های معلق آسانسور، باید آرماتوربندی کف به نحوی اجرا شود که قادر به تحمل نیروهای تنشی بوده و از استحکام بالایی نیز برخوردار باشد.
شرکت هیرو آسانسور، مجری انواع آسانسور با چاهک معلق
شرکت هیرو آسانسور به عنوان یکی از شرکت های باسابقه و معتبر، با همکاری شرکت اکسل ایتالیا (Axel) می تواند انواع آسانسورهایی با چاهک های معلق را طراحی و اجرا کند. شرکت اکسل یکی از معدود کمپانی های آسانسور در جهان است که خود در زمینه اجرای چاه های معلق آسانسور، برندی شناخته شده به شمار می رود. شرکت هیرو، چاهک های معلق آسانسور را متناسب با خواسته ها، نیازها و حتی آرزوهای معماران و مهندسان آسانسور که نیازمند سیستمی منحصر به فرد برای پروژه های خود هستند، طراحی و اجرا می کند.
